De Nederlandse Organisatie voor de Geitenfokkerij.
De NOG en haar rassen.
De NOG is de enige stamboekorganisatie in Nederland met de Europese erkenning, die stamboek en geregistreerde afstamming bijhoudt van de vijf Nederlandse stamboekrassen:
De Nederlandse Toggenburger geit (bok)
De Nederlandse Bonte geit
De Nederlandse Boergeit
Daarnaast worden ook dieren geregistreerd en gekeurd binnen het ras “melkgeit” en het ras “overig”, wanneer bekend ook met de vader en de moeder erbij.
Geregistreerde afstamming, jongveeregister, stamboek.
Bovenstaande termen worden vaak onterecht door elkaar gebruikt. Wanneer een lammetje geboren wordt uit een in het registratieprogramma bekende vader en moeder dan wordt van het lam, ongeacht ras of kruising van rassen, geregistreerd wie de vader en wie de moeder is. We spreken hier dan van een lam met een “geregistreerde afstamming”. Indien de vader voldeed aan de eisen voor dekbok en de moeder binnen hetzelfde ras geregistreerd staat, dan spreken we naast de geregistreerde afstamming bovendien van inschrijving in het jongveeregister binnen het betreffende ras. Inmiddels geldt voor alle rassen dat nakomelingen van volbloed dieren in het jongveeregister geregistreerd worden. Dieren van gemengd ras worden bij geboorte ingeschreven in het ras “overig” of in het ras “melkgeit”.
Fokcommissies.
De vijf fokcommissies vertegenwoordigen binnen de NOG-structuur de fokkers van het betreffende stamboekras. Uit hun midden dragen de fokkers leden voor het bestuur van hun fokcommissie voor aan het bestuur van de NOG. De NOG-leden bekrachtigen op de jaarlijkse ledenvergadering de benoeming van het kandidaat-bestuurslid in de fokcommissie. De fokcommissies bewaken en ontwikkelen de rasgebonden zaken.
Jaarlijks organiseert de foktechnisch coördinator van de NOG samen met de fokcommissies van elk ras scholingsactiviteiten voor de keurmeesters en inspecteurs. Hier worden de nieuwe regels doorgenomen, geconstateerde problemen op keuringen en bij stamboekinspecties doorgesproken en worden de vastgestelde zwaartepunten in de fokkerij per ras doorgenomen
Het theoretisch deel van de scholingsdag voor inspecteurs en keurmeesters (2007)
Stamboekinspecteurs en keurmeesters.
De NOG beschikt heden (2021) over 23 keurmeesters. Deze functionarissen, die alvorens te keuren een aantal jaren ervaring opgedaan hebben als aspirant-keurmeester en daarna geslaagd zijn voor hun proeve van bekwaamheid, plaatsen dieren van alle vijf de stamboekrassen van de NOG binnen een leeftijd- en rasgebonden rubriek op plaatselijke, provinciale, regionale en landelijke geitenkeuringen op volgorde van de mate waarin de dieren voldoen aan de rasstandaard. Daarnaast worden ook dieren geregistreerd en gekeurd binnen het ras “melkgeit” en het ras “overig”, indien bekend onder vermelding van de vader en de moeder. Ook deze dieren kunnen op een keuring verschijnen en worden ook dan geplaatst.
Van de 23 keurmeesters zijn er 11 ook stamboekinspecteur. Ze zijn, alvorens de opleiding tot stamboekinspecteur te kunnen volgen, eerst meerdere jaren keurmeester geweest. De inspecteurs beoordelen de exterieureigenschappen van individuele dieren. Wanneer het beoordeelde dier in voldoende mate beschikt over de gewenste raseigenschappen en geen aangeboren afwijkingen vertoont, dan keurt de inspecteur het dier goed voor inschrijving in het stamboek.
Voor het ras “Nederlandse Boergeit” zijn drie inspecteurs gerechtigd stamboekinspectie uit te voeren:
- Herman Hoekstra (Marrum Fr)
- Henk Bierhof (Zutphen GE)
- Theo van der Meer (Haarle Ov)
Ze laten zich coachen door Piet van Haperen uit Gilze.
In eerder jaren werden boergeiten ook opgenomen door (voormalig) stamboekinspecteurs:
- Doede de Jong (Spannum Fr)
- Pieter Zijlstra (Folsgare Fr)
- Gerard Bos † (Ankeveen Ut)
- Piet van Haperen (Gilze NBr)
V.l.n.r. drie voormalig inspecteurs van het Boergeitenras: Gerard Bos, Piet van Haperen en Pieter Zijlstra
Op speciaal voor en door deze inspecteurs belegde bijeenkomsten werden bij de start de klokken gelijkgezet. Door op deze wijze heel systematisch de raseigenschappen van individuele dieren vast te leggen komt een schat aan informatie beschikbaar, waarmee de fokkers van het ras hun voordeel kunnen doen en periodiek de focus in fokkerij kunnen bijstellen.
Theo van der Meer (voorgrond) en Ivar ten Tuynte (achtergrond) op een speciaal voor de inspecteurs van het boergeitenras georganiseerde training- en afstemmingsdag op het moment dat de NOG overheidstoestemming kreeg te starten met stamboekregistratie van de Nederlandse Boergeit (2003/2004).
Fokcommissie Nederlandse Boergeit.
De NOG kent voor elk ras een fokcommissie. De fokkers van geiten van het betreffende ras zijn als lid van de NOG automatisch gerechtigd mede de richting van de fokkerij voor het eigen ras te bepalen. Uit hun midden kiezen de fokkers de bestuursleden. Het bestuur van de fokcommissie Nederlandse Boergeit bestaat op dit moment uit viif leden (waarvan 4 (oud-) fokkers van boergeiten):
-
Alex van Veen (Geerdijk Ov, secretaris)
-
Paul van de Bunt (Renswoude Ge)
- Erik Roelofsen (Opheusden Ge, website www.boergeiten.org)
- Herman Hoekstra (Veenklooster Fr)
-
Theo van der Meer (Haarle Ov, voorzitter)
Jaarlijks wordt in elk geval een landelijke keuring gehouden en ook komen de fokkers eenmaal per jaar bijeen in de jaarvergadering. Daarnaast is er een jaarlijkse fokkersdag, waarin bepaalde actuele thema’s rond de fokkerij belicht worden. De fokcommissie doet haar best deze dag niet alleen leerzaam maar vooral ook gezellig te houden.
Fokkersdag 2010 in Haarle (Ov) met v.l.n.r. boergeitinspecteur en bestuurslid van de Fokcommissie Boergeit Herman Hoekstra, Ernst Brill, voormalig voorzitter van de Fokcommissie Boergeit Fred Bakkum, Gerrit van Kapel, bestuurslid van de Fokcommissie Boergeit Alex van Veen en Bas Bierhof.
V.l.n.r. boergeitinspecteur en bestuursvoorzitter Fokcommissie Boergeit Theo van der Meer, Herman Hoekstra, boergeitinspecteur Henk Bierhof, (gebukt) Alex van Veen en voormalig bestuurslid Fokcommissie Boergeit Rudi ter Maat.
V.l.n.r. Gerrit van Kapel, Herman Hoekstra, foktechnisch coördinator en bestuurslid NOG Engel Kupers en voormalig bestuurslid Fokcommissie Boergeit Rutger-Jan Kupers
V.l.n.r. Anja ten Tuynte, Alex van Veen, Gerrit van Kapel, Nico den Braber en voormalig secretaris bestuur Fokcommissie Boergeit Dieuwertje Babonnick
Naast functionele contacten zijn binnen de NOG vriendschappelijke banden ook prettig. Op onderstaande foto Ivar ten Tuynte (die zich van onschatbare waarde heeft gemaakt door veel foto’s te maken en publiceren) en Theo van der Meer na een keuring.
De passie van Theo van der Meer voor geiten en voor het stamboek.
In de jaren ’80 kocht ik mijn eerste geiten. Niet om meteen aan stamboekfokkerij te gaan doen, gewoon omdat de dieren me aanspraken. In 1990-er jaren kocht ik mijn eerste stamboekgeit (een Toggenburger die al vrij snel werd ingewisseld voor het witte ras) en raakte betrokken in de stamboekfokkerij, niet alleen in de stal maar ook in besturen van de plaatselijke vereniging (secretaris vereniging Wijhe / Heino), de provinciale bond (Secretaris bond van Overijssel), de landelijke organisatie (Secretaris NOG) en uiteindelijk de Fokcommissie Nederlandse Boergeit (Voorzitter FNB). Steeds trokken de onderwerpen die met fokkerij te maken hadden me het meest. In de tweede helft van de jaren ’90 kreeg ik de gelegenheid de opleiding voor keurmeester te volgen bij de NOG en na het afleggen van het keurmeesterexamen kwam de kans ervaring op te doen bij het keuren van geiten en bokken. Sinds 2005 ben ik tevens stamboekinspecteur van de NOG.
In ontvangstname diploma voor inspecteur door Theo van der Meer op de NOG-jaarvergadering van 2005
Stamboekopname van de Nederlandse Boergeit
Keurmeesters Simon van de Paauw (Vreeland) en Theo van der Meer (Haarle) ingespannen in overleg over de getoonde dieren tijdens de plaatsing op een keuring.